Čarobna knjiga bi do početka ovogodišnjeg Beogradskog sajma knjiga trebalo da objavi pet kratkih romana Terensa H. Vajta o kralju Arturu objedinjenih u jednom izdanju pod naslovom Kralj bivši i budući, a u prevodu Gorana Skrobonje.

Terens H. Vajt je za sobom ostavio književno nasleđe koje ga svrstava u red najvećih britanskih pisaca fantastike, rame uz rame sa stvaraocima kao što su Dž.R.R. Tolkin, K. S. Luis i Mervin Pik.

Romani obuhvaćeni knjigom Kralj bivši i budući pisani su u periodu između 1938. i 1940. godine. U njima je opisana mladost kralja Artura, njegovo stasavanje pod budnim mentorskim okom čarobnjaka Merlina, doba Arturove vladavine, kao i zabranjena romansa između Lanselota i Ginevre.

Tradicionalna priča o kralju Arturu je uglavnom opšte poznata, bilo da se radi o aspektima priče preuzetim direktno iz izvornika Ser Gavejn i Zeleni vitez, iz nebrojenih književnih i filmskih adaptacija, ili predstava prisutnih u delima popularne kulture. A prema prevodiocu, Goranu Skrobonji, jedan od verovatno najpoznatijih primera priča o kralju Arturu u književnom svetu jeste upravo Kralj bivši i budući Terensa H. Vajta.

„To je knjiga koja je mene potpuno impresionirala“, rekao je Goran Skrobonja tokom nedavnog gostovanja na Sputnjiku. „Terens Vajt je to delo napisao kao neku vrstu prepričavanja Smrti Arturove Tomasa Malorija, ali sa nekim momentima koji ga čine vrlo modernim, prevashodno koristeći motiv Merlina koji živi unazad, dakle, iz budućnosti u prošlost i dolazi da bude mentor mladom Arturu.“

Skrobonja je podsetio da je uvodni deo Mač u kamenu poslužio Voltu Dizniju za stvaranje kultnog istoimenog animiranog filma 1963. godine, ali da sveukupno gledano Kralj bivši i budući donosi priče veoma raznovrsnog senzibiliteta.

„Knjiga je na momente filozofska, na momente urnebesna, na momente apsurdna, na momente melodramatična, tragična, duboko antiratna na samom kraju u poslednjem delu, Knjizi o Merlinu. Preporučujem je svima koje zanima mit o Arturu ali i svima onima koje zanima stanje u kojem se nalazilo čovečanstvo sredinom 20. veka. Ne smemo smetnuti s uma da je Vajt pisao za vreme Blickriga, za vreme II svetskog rata, napada na London i Englesku. Sve to se prelama u samom tekstu“, naglasio je Skrobonja.

Delo Kralj bivši i budući imalo je značajan uticaj na način na koji se arturijanska legenda tumači i prikazuje u savremenoj kulturi, a poslužilo je kao inspiracija mnogim savremenim autorima, među kojima su Nil Gejmen i Džoana K. Rouling.