Na današnji dan 1850. godine u Edinburgu je rođen Robert Luis Stivenson, pisac, pesnik, esejista i putopisac, autor jednog od najpoznatijih dela engleske književnosti i ključnog dela gotičkog horor žanra Neobični slučaj doktora Džekila i gospodina Hajda.
Pomenuta novela i danas ima ogroman uticaj na popularnu kulturu a izraz „Džekil i Hajd“ ušao je u univerzalnu primenu za opis dualnosti ličnosti. U osnovi dela nalazi se ideja o večitoj borbi dobra i zla, međutim, Neobični slučaj doktora Džekila i gospodina Hajda, takođe je zapažen i kao „jedan od najboljih priručnika viktorijanske ere, jer nemilosrdno razotkriva suštinsku dihotomiju devetnaestog veka – spoljašnje uglađenosti i unutrašnje požude“.
Ništa manje, Stivenson je u istoriji književnosti ostao poznat i po delima za mlade čitaoce, kao što su avanturistički romani Ostrvo s blagom (1883) i Oteti (1886), kao i po zbirci pesama Dečji vrt stihova (1885).
Robert Luis Stivenson rođen je u porodici poznatih inženjera i graditelja svetionika. Tokom svog detinjstva, praznike je provodio sa svojim dedom po majci, ministrom i profesorom filozofije, koji mu je ulio ljubav prema pripovedanju. Stivenson je bio krhkog zdravlja i podložan plućnim bolestima, pa je mnoge svoje rane zime provodio u krevetu, maštajući i čitajući brojna književna dela, posebno Vilijama Šekspira, Voltera Skota i Džona Banijana, kao i bajke iz kolekcije Hiljadu i jedna noć.
Iako je kasnije na insistiranje članova porodice upisao Edinburšku Akademiju, vrlo brzo je shvatio da nema dara za tehničke nauke, pa je na novo insistiranje neumoljivog oca, upisao pravo na Univerzitetu u Edinburgu. Studije prava završava sa uspehom i sa navršenih dvadeset pet godina biva primljen u advokatsku komoru. Ipak, Stivenson se nije posvetio pravnoj karijeri, već je sledio svoj san o pisanju, uprkos roditeljskim očekivanjima. U to vreme, već je redovno objavljivao eseje i putopise.
Zbog problema sa zdravljem, putovao je po Evropi tražeći odgovarajuće podneblje, a tokom boravka u Francuskoj 1876. upoznao je Fani Vandergrift Ozborn, deset godina stariju Amerikanku. Nakon što se vratila u Kaliforniju, Stivenson je odlučio da krene za njom, što ga je skoro koštalo života zbog pogoršanja zdravstvenog stanja tokom dugotrajnog putovanja. Venčali su se 1880. godine.
Stivenson je nastavio da piše i putuje, tragajući za mestom koje bi mu omogućilo lakše disanje. Posle kratkog boravka u Sjedinjenim Američkim Državama, 1887. godine krenuo je na putovanje Pacifikom. Kupio je imanje na Samoi 1890. godine i postao blizak sa lokalnim stanovništvom. Na Samoi je napisao knjige kao što su A Footnote to History (1892) i In the South Seas (1896), kroz koje je beležio svoje utiske o životu na južnom Pacifiku. Među lokalnim stanovništvom je dobio ime Tusitala, što znači „pripovedač priča“.
Stivenson je preminuo 3. decembra 1894. godine na Samoi, nakon moždanog udara. Sahranjen je na brdu Veja s pogledom na more. Na tom mestu postavljena je i tabla s uklesanim rečima iz njegovog Rekvijema.
Stivensonovi doživljaji sa živopisnih putovanja i ljudi koje je tom prilikom upoznao, bili su inspiracija za brojna književna dela i nezaboravne junake. Sam autor je od početka svog stvaralačkog rada, na pisanje gledao kao na lepu umetnost, nedostižnu bez primenjivog znanja, gramatike i sopstvenog stila. U četrdesetoj godini života zabeležio je da pisac mora da bude „55 posto umetnik, a 45 posto pustolov“.
Od smrti pa do Prvog svetskog rata, Stivenson je bio veoma hvaljen kod kritičara, ali nakon tog perioda njegovo delo pada u nemilost velikog broja britanskih književnika, koji ga smatraju drugorazrednim piscem. Vremenom je bio potpuno izbačen iz školske literature, a čak nije spomenut ni u Oksfordskoj antologiji engleske književnosti iz 1973. godine. Tek krajem 20. veka u Britaniji počinje obnovljeno zanimanje za ovog pisca.
Bez obzira na višedecenijsku prokaženost od strane književnog establišmenta, neki Stivensonovi savremenici, ali i pisci koji će sopstvenu slavu doživeti mnogo godina nakon njegove smrti, pokazali su svoje veliko poštovanje i divljenje prema delu ovog autora. Među njima su Vladimir Nabokov, Ernest Hemingvej, Radjard Kipling, Henri Džejms…
Džek London je hvalio Stivensona i upućivao na njega u sopstvenoj knjizi Martin Idn, rekavši: „Kao pripovedač, nema mu ravna; isto može da se kaže i za njegove eseje. Fascinaciji njegovim delom prosto je nemoguće umaći.“
Horhe Luis Borhes, nabrajajući stvari koje voli, izjavljuje: „Volim peščane satove, mape, tipografiju iz 18. veka, etimologiju, miris kafe i Stivensonovu prozu.“
A Stiven King je novelu Neobični slučaj doktora Džekila i gospodina Hajda okarakterisao tehnički najbolje opsluženom pričom svih vremena.
Malo je poznato da je Robert Luis Stivenson autor jedne od prvih postmodernističkih priča 19. veka, u kojoj se junaci iz dela Ostrvo s blagom, Long Džon Silver i kapetan Smolet, sastaju na pauzi između 32. i 33. poglavlja da „u neposrednoj blizini pripovesti“ popuše po lulu i popričaju o međusobnoj bliskosti sa autorom.