U izdanju Everest Medije nedavno je objavljena Istorija srpske naučno-fantastične književnosti XIX i XX veka profesora u penziji Filološko-umetničkog fakulteta u Kragujevcu, dr Aleksandra B. Nedeljkovića. Ovo obimno izdanje strukturirano je u 6 osnovnih poglavlja od kojih se svako sastoji od niza manjih celina, ukupno brojeći preko stotinu segmenata.

Knjiga ne predstavlja samo, kako naslov nagoveštava, sumiranje dva veka srpske naučno-fantastične književnosti. Autor pravi nekoliko iskoraka i u 21. vek, kao i osvrt na dela stvarana u drugim medijima, prvenstveno filmu, muzici i likovnoj umetnosti. Takođe, načinjeni su izleti u dostignuća na polju naučne fantastike i osvrti na dela koja nemaju neposredne veze sa srpskom književnošću.

Značajan deo posvećen je sekundarnoj literaturi prikazujući akademski razvoj i uspon proučavanja naučne fantastike. Rad na knjizi trajao je devet godina, a njome je obuhvaćeno 125 pisaca i jedanaest srpskih doktorskih disertacija o naučnoj fantastici.

Recenziju potpisuje dr Nikola M. Bubanja, redovni profesor na Filološko-umetničkom fakultetu u Kragujevcu, koji u svom tekstu ukazuje na neobičan pristup koji je Aleksandar B. Nedeljković primenio stvarajući jedno ovakvo delo:

„Razigravajući uspostavljene humanističke obrasce i samim svojim oblikom, knjiga u sebi ujedinjuje formu hronološki samerene književne istoriografije i rečničko-enciklopedijsku formu referentne literature, podajući se, međutim, jednako uspešno i ciljanom i linearnom čitanju. Neprocenjivo je, u ovom smislu, što autor uporno, dajući sebi prostora i komfora za to,  potencira neposredno iskustvo čitanja (i posedovanja) knjiga, ličnih posveta u njima, njihovih korica i ilustracija, šaljući tako važnu i odlučnu, gotovo ratobornu poruku o lepoti i nostalgiji čitanja i pisanja u vremenu koje je nečitanje iz mistifikovane prakse skoro pa izdiglo do teorijskih visina. U istom duhu, autor se ne libi da uđe u polemiku, obilato napajanu i ličnim idiosinkrazijama, bilo sa neistomišljenicima među proučavaocima naučne fantastike, bilo sa uspostavljenim proučavaocima literature koju autor naziva ‘glavnotokovskom’ u, čini se, namerno rogobatnom prevodu, koji bi već tu da podvuče autorov militantni odnos prema svemu što taj termin predstavlja“, u recenziji, između ostalog, navodi Nikola M. Bubanja.

Istorija srpske naučno-fantastične književnosti XIX i XX veka donosi obimnu komentarisanu bibliografiju i detaljan indeks pominjanja.

Knjiga sadrži 712 strana, tvrdih je korica i za sada se može naći samo u beogradskoj knjižari „Znak Sagite“ u podzemnom prolazu ispod Nušićeve ulice, po ceni od 3.000 dinara.

SADRŽAJ:

Uvodne napomene o ovom izdanju

POGLAVLjE 1: Godina 1889, prva srpska, i prva na svetu, SF drama: Dragutin J. Ilić, Posle milijon godina

POGLAVLjE 2: Godina 1902, prvi srpski SF roman: Lazar Komarčić, Jedna ugašena zvezda

POGLAVLjE 3: Napomene o nekim domaćim i stranim knjigama o SF

(3-1) godina 1931: ser Džon Kolings Skvajer, urednik, Da se dogodilo drukčije

(3-2) godina 1957, Nortrop Fraj, Anatomija kritike

(3-3) godina 1961: Kingsli Ejmis, Nove mape pakla

(3-4) godine 1965. i 2009: Darko Suvin, dve knjige:
(3-4-1) godina 1965: Od Lukijana do lunjika
(3-4-2) godina 2009: Naučna fantastika, spoznaja, sloboda

(3-5) godine 1971-2011: Ranko Munitić, sedam knjiga:
(3-5-1) godine 1971 i 1973, Fantastika na ekranu, knj. 1, i, knj. 2
(3-5-2) godine 2007-2011, Čudovišta koja smo voleli, knj. 1-5

(3-6) godina 1973: Radojica Tautović, Hefest u svemiru

(3-7) godina 1973: Brajan V. Oldis, Gozba od milijardu godina

(3-8) godina 1973: Žak Sadul, Istorija moderne naučne fantastike, 1911-1971

(3-9) godina 1976: Ivan Čolović, urednik, Naučna fantastika, zbornik teorijskih radova. Stanislav Lem, Robert M. Filmus, Julij Kagarlicki, Mark Hilegas, Žan Gatenjo, Mihael Pelke i Robert Lingfeld, Džordž Zebrovski, Zoran Živković

(3-10) godine 1976-8: „Galaksijina“ Andromeda 1, 2 i 3 (almanah naučne fantastike, tri knjige tj. tri broja)

(3-10-1) Andromeda 1
(3-10-2) Andromeda 2
(3-10-3) Andromeda 3

(3-11) godine 1979 i 1997: dve kapitalne svetske enciklopedije:
(3-11-1) godina 1979: Piter Nikols, urednik, Enciklopedija naučne fantastike
(3-11-2) godina 1997: Džon Klut i Džon Grant, urednici, Enciklopedija fantazije

(3-12) godina 1983: Jovan R. Deretić, Istorija srpske književnosti; novo izdanje, 2019

(3-13) godine 1983-1995: Zoran A. Živković, pet knjiga:
(3-13-1) godina 1983: Savremenici budućnosti: priče i tvorci naučne fantastike (na osnovu teksta doktorske disertacije)
(3-13-2) godina 1984: Zvezdani ekran, osam decenija SF filma
(3-13-3) godina 1985: Prvi kontakt
(3-13-4) godina 1990: Enciklopedija naučne fantastike
(3-13-5) godina 1995: Ogledi o naučnoj fantastici: poetika, motivi, film
(3-13-5-1) poetika
(3-13-5-2) motivi
(3-13-5-3) film

(3-14) godine 1974-2020: Aleksandar B. Nedeljković, sedam knjiga (Ali, druga, treća, četvrta i peta su amaterski štampane; a sedma, Zbirka 45 radova, je elektronski dokument, još ne papirna knjiga, ali je u suštini knjiga.)
(3-14-1) godina 1974: Naučno-fantastični film. (Prvo izdanje, dve hiljade primeraka, je spaljeno iz političkih razloga. Ali, postoji drugo izdanje, fototipsko, koje je izašlo 45 godina kasnije, 2019.)
(3-14-2) godina 1983: Naših 110 SF godina
(3-14-3) godina 1983: Svet naučne fantastike
(3-14-4) godina 1985: Istorija srpske naučno-fantastične književnosti
(3-14-5) godina 1989: Istorija hrvatske naučno-fantastične književnosti
(3-14-6) godina 2013: Alternativne istorije 1950-1980 (na osnovu disertacije)
(3-14-7) godina 2020: Zbirka radova, u verziji 2020 04 16, elektronsko izdanje

(3-15) godina 1989: Predrag Palavestra, Knjiga srpske fantastike XII – XX vek, I–II (dva toma)

(3-16) godine 1989-2009: izdanja Srpske akademije nauka i umetnosti, dve knjige:
(3-16-1) godina 1989: Predrag Palavestra, urednik, zbornik Srpska fantastika. Natprirodno i nestvarno u srpskoj književnosti (tu knjigu možemo da nazovemo „beli zbornik SANU“)
(3-16-2) godina 2009: Ivan M. Đorđević, Antropologija naučne fantastike: tradicija u žanrovskoj književnosti

(3-17) godina 1998: Lubomir Doležel, Heterokosmika, fikcija i mogući svetovi

(3-18) godine 1999-2016: Miodrag B. Milovanović, dve knjige:
(3-18-1) godina 1999: Brzi vodič – Science Fiction, mala knjiga poznata i pod neformalnim nazivom Bleferski vodič za naučnu fantastiku.
(3-18-2) godina 2016: Srpska naučna fantastika

(3-19) godina 2002, Vestfal i Slaser, Naučna fantastika, kanonizacija, marginalizacija, i akademija

(3-20) godine 2003-2012: dve knjige u Kembridžu:
(3-20-1) godina 2003: Džejms i Mendlson, Kembridžki vodič za naučnu fantastiku
(3-20-2) godina 2012: Džejms i Mendlson, Kembridžki vodič za fantazijsku književnost

(3-21) godina 2006: dr Bojan M. Jović, Rađanje žanra, počeci srpske naučno-fantastične književnosti

(3-22) godina 2007: Džef Pračer, Vrle nove reči, oksfordski rečnik naučne fantastike

(3-23) godina 2008: Ištvan Čičeri-Ronej mlađi, Sedam lepota naučne fantastike

(3-24) godina 2009: Petar Pijanović i Aleksandar Jerkov, urednici, Poetika Borislava Pekića, preplitanje žanrova

(3-25) godina 2009: dr Zorica Đergović-Joksimović, Utopija: alternativna istorija

(3-26) godine 2009-2016: filozofska literatura, inostrana, četiri knjige:
(3-26-1) godina 2009, Nikols, Smit i Miler, Filozofija kroz naučnu fantastiku, priručnik za nastavu, sa tekstovima za čitanje
(3-26-2) godina 2009, Stiven M. Sanders, urednik, Filozofija naučnofantastičnog filma
(3-26-3) godina 2010, Daglas E. Kauan, Sveti svemir, traganje za transcendencijom u filmskoj i televizijskoj naučnoj fantastici
(3-26-4) godina 2016, Suzan Šnajder, urednica, Naučna fantastika i filozofija, od putovanja kroz vreme, do superinteligencije

(3-27) godine 2010-2018, sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, pet knjiga:
(3-27-1) godina 2010, Bojan Žikić, urednik, zbornik Naš svet, drugi svetovi; antropologija, naučna fantastika i kulturni identiteti
(3-27-2) godina 2013, zbornik, elektronsko izdanje, Ivan Kovačević i Ljiljana Gavrilović, urednici, Antropologija naučne fantastike – Nova srpska antropologija, knjiga 4
(3-27-3) godina 2014, Danijel Sinani, NLO religije
(3-27-4) godina 2016. prva verzija, i godina 2021. druga verzija, proširena i dopunjena, Predrag J. Marković i Čedomir Antić, Alternativna istorija Srbije
(3-27-5) godina 2018: Ana Banić Grubišić, Filmovi na temu postapokalipse, antropološki ogledi

(3-28) godine 2007-2019, knjige kojima je urednik, ili autor, Dejan Ajdačić, četiri knjige:
(3-28-1) godina 2007: Dejan Ajdačić i Bojan Jović, urednici, Slovenska naučna fantastika, zbornik
(3-28-2) godina 2011: Dejan Ajdačić, urednik, Telo u slovenskoj futurofantastici
(3-28-3) godina 2013: Dejan Ajdačić, Erotoslavija, preobraženja Erosa u slovenskim književnostima
(3-28-4) godina 2019: Dejan Ajdačić, urednik, O srpskoj književnoj fantastici, zbornik

(3-29) godina 2011: Norman Spinrad, Okvir i retrospektiva

(3-30) godina 2012: Lidija Delić, urednik, Aspekti vremena u književnosti, zbornik radova
(3-31) godine 2014-2022: Dragoljub Igrošanac, urednik, „Književna fantastika“ (edicija Art Anima), sedam knjiga tj. brojeva
(3-31-1) „Književna fantastika“ broj 1
(3-31-2) „Književna fantastika“ broj 2
(3-31-3) „Književna fantastika“ broj 3
(3-31-4) „Književna fantastika“ broj 4
(3-31-5) „Književna fantastika“ broj 5
(3-31-6) „Književna fantastika“ broj 6
(3-31-7) „Književna fantastika“ broj 7

(3-32) godina 2019: Nikola M. Bubanja, urednik, Posle 200 godina: dva veka naučne fantastike. Zbornik radova sa istoimenog Naučnog okruglog stola održanog 28. oktobra 2018.

(3-33) godina 2016: Milan M. Ćirković, Opšta teorija žirafa, i drugi eseji

(3-34) godina 2022: Marijana Terić, urednica, Fantastica Montenegrina

POGLAVLjE 4: Srpske doktorske disertacije, i drugi naučni radovi, o SF
(4-1) Srpske doktorske disertacije o SF
(4-2) Drugi srpski naučni radovi o SF

POGLAVLjE 5: Srpski SF pisci i spisateljice
(5-1) Najbolja kratka i duga priča i najbolji roman
(5-2) Sažet spisak imena pisaca
(5-3) Lista srpskih SF pisaca, sa člankom o svakome
(5-4) Neuvršćeni

POGLAVLjE 6: Periodizacija i fandom; srpski SF film; i, ostalo (razno)
(6-1) Periodizacija
(6-2) Fandom
(6-2-1) Naša prva eurokonska nagrada, za ediciju „Kentaur“
(6-2-2) Naša druga eurokonska nagrada, za fanzin „Emitor“
(6-2-3) Likovni umetnici
(6-2-4) Knjižara „Mladost“ u SKC
(6-2-5) Klubovi Prvog srpskog fandoma
(6-3) Prvo inostrano SF delo ikad objavljeno u Srbiji
(6-4) Nerešeni pseudonimi i nepoznate biografije
(6-5) Najvažniji časopisi i novine
(6-5-1) „Politika“
(6-5-2) „Politika ekspres“
(6-5-3) „Večernje novosti“
(6-5-4) „Politikin zabavnik“
(6-5-5) „Kosmoplov“
(6-5-6) „Galaksija“ i pokušaji da se ona nastavi
(6-5-7) „Sirius“
(6-5-8) „Alef“
(6-5-9) „Znak sagite“
(6-5-10) „IT novine“ i drugi
(6-6) Srpski SF film
(6-6-1) godina 1960, film Veljka Bulajića Rat
(6-6-2) zašto film Lijepe žene prolaze kroz grad (1986) nije SF
(6-6-3) godina 2009, film Tehnotajz, Edit i ja (crtani)
(6-6-4) godina 2016, film Procep
(6-6-5) godina 2018, film Uspon Ederlezi
(6-7) Jedina srpska SF gramofonska ploča
(6-8) Ostalo (razno)
(6-8-1) Osvrt na prve dve decenije 21. veka
(6-8-2) radio drame, i, drugo
(6-9) SF kao kognitivni žanr i kao istraživačko putovanje
(6-10) Manifest Kragujevačke škole naučnofantastičnih studija