Hauard Filips Lavkraft – NEKRONOMIKON
(Orfelin, Novi Sad, 2018)

Piše: Nastasja Pisarev

Hauard Filips Lavkraft (1890–1937) bio je čuveni američki horor pisac, i jedan od najuticajnijih autora ovog žanra. Nažalost, za života je ostao potpuno nepoznat, a svoje priče (koje savremena kritika čita i prihvata kao dela koja umnogome prevazilaze granice žanra) objavljivao je u petparačkim horor časopisima, i konačno umro u siromaštvu. Tek posle Lavkraftove smrti, kada su dvojica njegovih prijatelja objavila njegove najbolje priče, počinju da ga otkrivaju čitaoci, i slava mu raste od kultnog pisca, do opšteprihvaćenog majstora psihološkog horora. Lavkraftov horor delom se nastavlja na poetiku Edgara Alana Poa i njegovih fantazmagorija na moru (Pustolovine Artura Gordona Pima) i na duboki i psihološki horor kakav se javlja u nekim pričama Gi de Mopasana (Mopasanova „Orla“ je, možda, jedna od najmračnijih priča u istoriji svetske književnosti).

Ognjanović koji je priredio ovu zbirku, Lavkrafta naziva kartografom košmara; pripovetke ovog pisca počivaju na ideji o iskonskom, gotovo atavističkom užasu koji se ne može imenovati, i na filozofskom pogledu na svet u kom čovek i njegova sudbina ne znače ništa. U centru Lavkraftovog univerzuma nalazi se Ktulu, otelotvoreni užas nemuštih dubina, čije će buđenje označiti povratak drevnih bogova. Lavkraftovo majstorstvo je upravo u prikazivanju užasa koji ostaje nedorečen, savršeno se poklapajući sa najmračnijim senkama našeg civilizacijskog kolektivnog nesvesnog. Njegov mitos o Ktuluu i bezimenoj stravi nastavljali su i proširivali kasnije mnogi pisci, reditelji, i autori različitih medija, sa manjim ili većim uspehom. Da je Lavkraft odavno deo kolektivne imaginacije svedoče ne samo skriveni i otkriveni citati kod drugih autora, već i brojne reference i omaži u popularnoj kulturi. (Tako, recimo, deo raspleta maestralne i veoma popularne prve sezone Picolatovog Pravog detektiva dobija konačnu poentu tek ako čitalac poznaje Lavkraftovu univerzum.)

Ovo luksuzno Orfelinovo izdanje iz 2018, namenjeno je zaljubljenicima u Lavkrafta, i osim što na jednom mestu sabira najpoznatije priče ovog autora, opremljeno je ilustracijama, i pratećim tekstovima. Osim lepih grafičkih rešenja, izdanje je propraćeno i detaljno urađenim komentarima (o nastanku svake od priča, kao i pojašnjenjima svih važnih referenci), a uvod, pogovor i sav propratni kritički materijal napisao je i priredio Dejan Ognjanović koji je i izabrao sve pripovetke.