Ursula Legvin, slavna autorka brojnih literarnih dela iz domena fantastike, među kojima su serijal “Zemljomorje” i roman “Leva ruka tame”, 19. novembra 2014. godine dobila je nagradu za izuzetan doprinos američkoj književnosti.

Medalja joj je uručena na 65. svečanoj ceremoniji dodele Nacionalnih književnih nagrada u Njujorku, a čast da joj oko vrata stavi medalju imao je njen slavni kolega po peru Nil Gejmen.

Nakon uručenja nagrade, Ursula Legvin se zahvalila u svoje ime i ime svih pisaca fantastike, koji su do sada gledali kako se ovo priznanje dodeljuje isključivo realistima. A zatim se u kratkom govoru osvrnula na teška vremena koja predstoje američkom društvu i književnosti.

“Dolaze teška vremena u kojima ćemo tražiti glasove pisaca koji mogu da prepoznaju alternativu današnjem načinu života”, rekla je Legvinova, prizivajući nove vizionare sposobne da se suprotstave strahovima sadašnjeg društva i njegovim opsesijama tehnologijom. “Oni će možda biti kadri da izmaštaju neki realan razlog za nadu. Trebaće nam pisci koji se sećaju slobode. Pesnici, vizionari, realisti šire stvarnosti.”

Poseban deo govora posvetila je mnogim savremenim izdavačima koji su na prvo mesto stavili profit i njemu podredili književnu umetnost, ali i autorima koji su prihvatili takva pravila igre.

“Sada nam trebaju pisci koji uviđaju razliku između stvaranja proizvoda za tržište i bavljenja umetnošću. Razvoj pisanih dela koja se prilagođavaju strategiji prodaje radi ostvarenja maksimalnog profita, nije isto što i odgovorno izdavaštvo ili autorstvo”.

“Knjige, znate, nisu samo roba. Motiv zarade je često u sukobu sa ciljevima umetnosti”, upozorila je slavna književnica koja je naglasila da se moć dominantnog kapitalizma, čini neizbežnom. Ali je dodala: “Moguće je odupreti se svakoj ljudskoj vlasti, i svaka se ljudska vlast može promeniti delatnošću ljudskih bića. Otpor i promena često počinju u umetnosti, a vrlo često upravo u našoj – umetnosti pisane reči.”

Na kraju je istakla da je imala dugu i uspešnu karijeru, na čijem zalasku ne želi da gleda izdaju američke književnosti i u ime svih onih koji žive od pisanja i izdavaštva zatražila zasluženu nagradu. Nagradu koja se ne zove profit, već – sloboda.

Ursula Legvin (1929) romane, kratke priče i eseje objavljuje od 1960. godine. Tokom veoma uspešne dugogodišnje karijere izvršila je veliki uticaj na generacije čitalaca i pisaca širom sveta. U svojim delima najčešće opisuje futurističke, alternativne svetove i govori o odnosu čoveka prema prirodnom okruženju, politici, veri, polovima, seksualnosti i etnografiji. Dobitnica je brojnih priznanja za fantastičnu književnost, među kojima i one najznačajnije “Hugo”, “Nebula”, “Lokus” i “Svetsku nagradu za fantastiku” – svaku od njih po više puta.

Nagrada za izuzetan doprinos američkoj književnosti dodeljuje se od 1988. godine. Među dosadašnjim dobitnicima nalaze se: Džon Ašberi, Džoana Didion, E. L. Doktorov, Maksina Hong Kingston, Elmor Leonard, Norman Mejler, Toni Morison, Tom Volf i drugi.

{youtube}Et9Nf-rsALk{/youtube}