U utorak 21. decembra 2021. godine u čitaonici Gradske biblioteke u Novom Sadu održaće se dodela nagrade „Stevan Pešić“ čiji je ovogodišnji dobitnik prof. dr Sava Damjanov.

Damjanov je nagradu dobio za knjigu Istorija kao apokrif u izdanju zrenjaninske Agore, nakon jednoglasne odluke žirija koji je radio u sastavu: Zoran Đerić (predsednik), Zdenka Valent Belić i Vladimir Gvozden (članovi).

U obrazloženju žirija o delu Istorija kao apokrif, između ostalog navedeno je: „Bez obzira na naslov, Istorija kao apokrif, nije reč o istorijskoj knjizi, niti o naučnoj literaturi. Bliža odrednica: roman-lakrdija, ide u prilog žanru koji bi se, pojednostavljeno govoreći, mogao opisati kao parodijski. Istorijske ličnosti u neistorijskim situacijama. Cirkus Istorije nije zaobišao ni naše savremenike, poznate ličnosti. Ali već u naslovu je naglašeno da je ova istorija apokrifna, dakle, nekanonska, nepriznata, a, najverovantije, i lažna. U svakom slučaju duhovita i smela, fantazmagorična i ironična, jezički lascivna knjiga – knjiga koja pokušava biti izvan i iznad svih tabua”.

Nagrada je ustanovljena 1995. godine u znak sećanja na Stevana Pešića (1936-1994), pesnika, pripovedača, esejistu, putopisca i dramskog pisca, a dodeljuje se najboljem novoobjavljenom književnom delu ostvarenom na srpskom jeziku u žanrovima i duhu koje je zastupao ovaj pisac. Dodeljuje se u tekućoj godini a sastoji se od povelje i novčanog iznosa.

Sava Damjanov je jedan od najistaknutijih savremenih srpskih proznih pisaca, stručnjak za srpsku fantastičku književnost, kao i srpsku književnost XVIII i XIX veka.

Rođen je 1956. godine u Novom Sadu, gde se i školovao. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu (1980. godine, grupa za jugoslovenske književnosti i srpskohrvatski jezik), magistrirao (1986) i doktorirao (1996) na istom fakultetu (mentor mu je bio akademik Milorad Pavić).

Piše prozu, književnokritičke i književnoistorijske radove. Njegova naučna istraživanja usmerena su pre svega ka fantastičkoj književnosti, erotskim i jezičko-eksperimentalnim slojevima u srpskoj tradiciji, teoriji recepcije, postmodernizmu, kao i ka komparativistici. Priređivao je za štampu tekstove srpskih pisaca 18, 19. i 20. veka. Tokom devedesetih godina uređivao je časopis za svetsku književnost «Pismo» i «Sveti Dunav» – magazin posvećen srednjoevropskoj kulturi. Uređivao je «Biblioteku srpske fantastike» (IC „Solaris“) i ediciju «Novosadski manuskript» (izdavač Gradska biblioteka Novog Sada), koje je pokrenuo i koncipirao. Nekoliko godina bio je član uredništva antologijske biblioteke „Deset vekova srpske književnosti“ (čiji je jedan od utemeljivača) kod Izdavačkog centra Matice srpske; član žirija Brankove nagrade Matice srpske bio je od 1987. do 2004 (i njegov predsednik od 1992. godine).

Sava Damjanov je osnivač međunarodnog književnog festivala „Prozefest“ (u Novom Sadu, 2007.godine) i nagrade „Milovan Vidaković“ (2008) koja se na njemu dodeljuje za životno delo. Bio je predsednik Upravnog odbora Gradske biblioteke u Novom Sadu (2005-2008), član Upravnog odbora Srpskog književnog društva (2010-2012) i član Upravnog odbora Matice srpske (2008-2015), a predsednik Upravnog odbora Sterijinog pozorja 2012-2017. Bio je predsednik je i jedan od osnivača Društva novosadskih književnika (DNK).

Pored brojnih tekstova u domaćoj i stranoj periodici, objavio je sledeće knjige: Istraživanje Savršenstva (roman), Beograd 1983; Graždanski erotikon (antologija), Niš 1987; Koreni moderne srpske fantastike (studija), Novi Sad 1988; Kolači, Obmane, Nonsensi (priče), Beograd 1989; Šta to beše mlada srpska proza? (eseji i kritike), Beograd 1990; Pričke (proza), Beograd 1994; Nova (postmoderna) srpska fantastika (antologija), Beograd 1994; Koder: istorija jedne recepcije (studija), Beograd 1997; Povesti različne: lirske, epske, no najviše neizrecive (priče), Novi Sad 1997; Glosolalija (izabrane i nove priče), Novi Sad 2001; Novo čitanje tradicije (književnoistorijski ogledi), Novi Sad 2002.; Novi Sad-zemlji raj (hrestomatija, u koautorstvu sa L. Mustedanagić ),Pančevo 2003; Novi Sad-zemlji raj I-II (hrestomatija, u koautorstvu sa L. Mustedanagić), Pančevo 2004; Antologija serbskoj postmodernoj fantastiki (na ukrajinskom), Lavov, 2004, Postmoderna srpska fantastika (antologija), Novi Sad 2004; Graždanski erotikon (antologija-drugo, dopunjeno i ilustrovano izdanje), Novi Sad 2005; Remek-delca (priče), Beograd 2005, Eros i Po(r)nos (eseji, prikazi, mistifikacije), Beograd 2006, Istorija kao apokrif (roman), Novi Sad 2008, Apokrifna istorija srpske (post)moderne (eseji), Beograd 2008, Porno-liturgija Arhiepiskopa Save (priče), Novi Sad-Zrenjanin 2010, Itika Jeropolitika@VUK (roman), Novi Sad 2014, Also sprach Damjanov (izabrani intervjui i komentari) Zrenjanin 2019.

Tekstovi Save Damjanova su prevođeni na engleski, francuski, nemački, ruski, poljski, češki, mađarski, slovački, rusinski, ukrajinski, bugarski, slovenački i makedonski jezik. Zastupljen je u antologijama savremene srpske proze. Učesnik je mnogih međunarodnih književnih i naučnih simpozijuma u zemlji i inostranstvu.

Za svoja književna i književnoistorijska dela do sada je primio „Brankovu nagradu“, nagradu „Zaharije Orfelin“, Nagradu SIZ-a kulture Vojvodine za originalni domet u književnoj istoriografiji, Nagradu za najbolju proznu knjigu godine (1994) Društva književnika Vojvodine, te nagrade „Laza Kostić“, „Gospođin vir“, „Sreten Marić“, „Todor Manojlović“ , „Art anima“ i “Teodor Pavlović“.