Sinoć je u Kući Đure Jakšića, u Skadarliji, održana promocija knjige “Srpska mitologija u verovanju, običajima i ritualu” dr Sretena Petrovića. Pred više od 40 okupljenih govorili su dr Dragan Žunić, filozof Jovo Cvijetković, Aleksandar Šurbatović urednik izdavačke kuće Dereta i autor. Program je vodila Katarina Lazić, urednica književnog programa UK Parobrod – javlja PISB.

Bilo je interesantno čuti da je čak troje učesnika ove večeri studiralo kod dr Sretena Petrovića, a Aleksandar Šurbatović se i podsetio kako nije bio baš najsjajniji iz slovenske mitologije, mada je odlično poznavao grčku, pa mu je profesor analogijama pomogao da sam dođe do potrebnih odgovora. On je najviše govorio o tehničkim problemima izdavanja jednog ovakvog kapitalnog dela.

Dr Dragan Žunić je podsetio da se dr Sreten Petrović bavi problemom srpske mitologije od 1988. godine i da je dosta toga uradio na toj temi do ovog, drugog izdanja “Srpske mitologije u verovanju, običajima i ritualu”. Naime, knjiga je rezultat istraživačkog rada u raznim oblastima, ali ponajpre i rada na terenu, što nije uobičajeno danas za brojne naučnike. Sama knjiga je prepuna i dokumentarnih ilustracija i mapa. Naročito je istaknuto da je pravljenje ovakve mitologije rizičan posao – pre svega zbog nedostatka arheoloških nalaza kao i pisanih tragova (što je problem i same srpske istorije). Zbog toga je rad na terenu bio bitan, pre svega u istočnoj Srbiji, koja je “riznica verovanja”.

“Svojom mitologijom Sreten Petrović je postavio izazov i pozvao kritičare da ‘stanu na crtu’ i da ponude kompletan odogovr na pitanje – šta je srpska mitologija? “Ja smatram da je ovo pre svega filozofija srpske mitologije”, zaključio je Žunić.

Jovo Cvjetković je ocenio da je Petrovićeva knjiga “jedinstveni poduhvat u etnološkoj teoriji” jer je izvršena rekonstrukcija srpske mitologije u okviru slovenske i indo-evropske mitologije. Autor je morao da primeni načela dedukcije da bi položio temelje srpske mitologije. Cvjetković je dodao da smo tako dobili delo koje bi pre bio plod zajedničkog rada grupe autora, a ne pojedinca. I, naročito je istakao deo gde se razmatra epsko-jastrebački panteon.

Dr Sreten Petrović je, posle opširnih izlaganja gostiju na promociji, mogao samo da se složi sa njima i da odgovori na jedno pitanje – “zašto istočna Srbija?”, kojeg mu je postavila voditeljka programa.

“Sklon sam da tvrdim da je u srpskoj mitologiji jak uticaj antičke mitologije i to je upravo vidljivo u istočnoj Srbiji. Pre svega u pogrebnom kultu – smatram da je to fundamentalno. Kod svadbe, sa dolaskom jednog supružnika iz druge oblasti, dovode se i drugi običaji, ali kod sahrane oni ostaju. Tako u istočnoj Srbiji postoji verovanje u “živog leša” (telo funkcioniše ali na nevidljiv način), što postoji u Sparti ali i u Egiptu. Dr Petrović je potom iskoristio priliku da detaljnije objasni šta u istočnoj Srbiji znači “vrljati dete na raskršću”, napominjući da su u njegovom istraživanju “starice bile izvor znanja”, tako da je najviše podataka o običajima i verovanjima, kao i ritualima u svom istraživačkom radu dobijao upravo od njh.