Samo dan nakon što je u članku “Letnja avantura čitanja” Oltvanjijev roman čitaocima Politike preporučen kao odličan izbor za čitanje tokom letnjih meseci, u istom listu je objavljen još jedan tekst o romanu “Kičma noći”. Ovog puta u pitanju je opširan prikaz iz pera Jasmine Vrbavac. Tekst naslovljen kao “Okultno u državnoj službi” prenosimo u celosti:

“Okultno u državnoj službi”
Politika, 26. jul 2010.
piše: Jasmina Vrbavac

“Okultni triler” kako je u podnaslovu bio definisan Oltvanjijev roman Crne cipele, jeste najpribližnija definicija koja bi se mogla pripisati i njegovoj drugoj knjizi, Kičma noći, ali je u novom romanu žanrovska mešavina krimi-horora podelila prostor sa antiutopijskom slikom srpske stvarnosti i dovela Oltvanjija do samog ulaza u mejnstrim tokove srpske književnosti.  U obilju likova, tema, glavnog i sporednih zapleta, on uspeva da održi napetost do samog kraja ali i da pokrene brojne neuralgične teme iz bliže i dalje prošlosti srpskog političkog života, da vešto aludira na neke konkretne događaje (ubistvo predsednika, uticajan pisac u političkom životu, uloga medija u društvu, veza između kriminalnih bandi i političara, tabloidizacija društva…), kao i da uobliči neke od najbolje profilisanih likova domaće književnosti – policajce, novinare, tv-voditelje, pisce i političare koji nisu samo tipski karakteri. Najbolje stranice svakako pripadaju likovima glavne junakinje, policajke i njene majke kao i njihov međusobni odnos koji bi mogao biti dostojan ozbiljne analize u okvirima rodnih i feminističkih studija. Kičma noći je, dakle, mnogo više od ukalupljene žanrovske sheme, a pitoreskni likovi krećući se kroz antiutopijski pejzaž prepoznatljivog beogradskog horora (i u bukvalnom smislu reči, a ne samo kao književnoteorijske odrednice) furizono zapliću i raspliću radnju kroz “suze i smeh” ne dopuštajući ni trenutak predaha.

Zašto je onda, balansirajući na danas već prilično istanjenoj liniji razdvajanja “zabavne” od “ozbiljne” literature, ovaj roman, iako veštije napisan od velikog broja domaćih proznih ostvarenja takozvane “visoke” literature, iako odmaknut od žanrovskih modaliteta, ipak ostao u okrilju žanra, postaje jasno već i po tome što ga je nemoguće podvrgnuti detaljnijoj analizi. Dok je literarno preoblikovanje stvarnosti u mejnstrim književnosti u celosti dostupno hermenautičkom razmatranju, analiza žanrovskog dela (koje prema obrascu podrazumeva postupno dolaženje do tajne, ubice ili sleda događaja), besmislena je ne samo sa stanovišta nepotrebnog razmatranja jednog šablona, već i stoga što bi razotkrila previše podataka i time ukinula svaki saspens (napetost) i uživanje u čitanju budućem čitaocu.

Ponešto se ipak još može reći. Pored povremenih stilskih nemarnosti kao i nekoliko propuštenih prilika da se pokrenute teme i naznačeni likovi zaokruže do kraja, što u svojoj ukupnosti ne kvari opšti utisak, u samoj strukturi se otkriva nešto važnije: čini se da se sama zamisao da roman zadrži u okovima žanra pokazala kao sputavajuća jer je Oltvanji imao u rukama rešenja kako da ih prevaziđe.

Insistirajući na smeni žanrovskog obrasca, gde se u krimi-zaplet upliće horor, koji bi kao jedna podvrsta fantastike mogao da korespondira sa stvarnosnom matricom romana na metaforičnom nivou, Oltvanji se lišio tog potencijala u korist efektnog trika-iznenađenja sposobnog  da narativ prevede iz detektivskog u roman strave.

Ostala je neiskorišćena prilika da se jedan od motiva, poznat kao sveprisutan mitološki simbol, simbol Zmije, nametne kao uporište koje je moglo prekoračiti žanr, transponovati onaj deo knjige koji podleže stvarnosnom obrascu i uvesti roman (inače zamišljen kao književni pandan ostvarenjima poput filma Od sumraka od svitanja), u tradiciju npr. Bulgakova, ili savremenog Peljevina koji takođe koristi žanr, ali i mit za ironizovanje savremenog. Zmija, opisana u gotovo svim religijama kao simbol vladara, ali i ako simbol dvostruke prirode – istovremeno dobra i zla, ima potencijal metaforičnosti koja je mogla odgovoriti na najviše literane zahteve za umetničkim oblikovanjem srpske realnosti. Ovako se, iako, sudeći po nekim naznakama prepoznatljivim u samom romanu, dobro obavešten o konotacijama ovog simbola, Oltvanji odlučio da ga iskoristi pre svega u funkciji žanra, te se izvanredna ideja delimično zaglavila između dva nivoa: žanrovski zabavne dosetke i mogućeg čitanja krimi/horor romana kao transponovane slike krimi /horor stvarnosti koju živimo. Uzbudljiv roman, uprkos svemu, od pisca koji je pokazao da može još i više, samo ako to bude želeo.